پاسارگاد،مجموعه اي برجاي مانده از دوران هخامنشي با ۲۵۰۰ سال قدمت مي باشد كه در استان فارس و شهرستانپاسارگاد واقع شده.مجموعه پاسارگاد دربر گيرنده ساختمان هايي مانند آرامگاه كوروش بزرگ،باغ پادشاهي پاسارگاد،مسجد پاسارگاد،كاخ دروازه،كاخ بارعام،كاخ اختصاصي،پل،آب نماهاي باغ شاهي،آرامگاه كمبوجيه،دو كوشك،كاروانسراي مظفري،محوطه مقدس،ساختارهاي دفاعي تل تخت و تنگه بلاغي مي شود.
در سده هفتم قمري اتابكي (از سلغريان پارس) مسجدي در نزديكي آرامگاه كوروش بزرگ ساخت كه در آن از سنگ كاخ ها استفاده شده بود.برجسته‌ترين بخش مجموعهٔ پاسارگاد، بناي آرامگاه كورش كبيراست كه مشهور به «مشهد مادر سليمان» بود. كوروش كبير در سال ۵۲۹ پيش از ميلاد به قبايل سكاها درشمال شرق ايران حمله كرد و در جنگ با ماساگت‌ها كشته شد. ايرانيان جسد وي را موميايي كرده و داخل تختي از طلا قرار داده و اشياء با ارزش پادشاهي و جنگي او را در كنارش گذاشتند و در پاسارگاد دفن كردند.بناي آرامگاه ميان باغ‌هاي سلطنتي قرار داشته و از سنگ‌هاي بزرگ، كه درازاي پاره‌اي از آن‌ها به هفت متر مي‌رسد، ساخته شده‌است. سنگ نگاره انسان بالدار سالم‌ترين و زيباترين نقش ايجاد شده در بناهاي پاسارگاد است كه داراي مفاهيم عميق انديشه والاي انساني كوروش بزرگ است.
نام پاسارگاد از اسم قبيله شاهان پارسي يعني قبيله «پاسارگاد» به معني «آنان كه گرز گران مي كشند» گرفته شده.همچنين به عقيده عده اي از مردم پاسارگاد تغيير يافته پارسه گراد است كه معني آن شهر پارس مي باشد.
اين مجموعه، پنجمين مجموعه ثبت‌شده در فهرست آثار ميراث جهاني در ايران است و در تيرماه سال ۱۳۸۳در فهرست ميراث جهاني يونسكوبه ثبت رسيد.
